TBD Terim Kolunun yabancı Bilişim Terim/Sözcüklerine Türkçe karşılık bulma çalışmalarının ürünü olan TBD BİLİŞİM TERİMLERİ KARŞILIKLAR SÖZLÜĞÜ çalışma programına uygun olarak günlenmektedir. Mart 1999 dan başlayarak Internet web sayfasında yayımlanmaya başlayan sözlüğün 2005 Yılında günlenen ve 12.000 den çok karşılık taşıyan yeni türevi; ilgili kaynakların taraması (*) ve Türk Bilişim kesiminin bu alanda çalışma yapan uzman bilişimcileri tarafından geliştirilerek hazırlanmış, seçilen karşılıklar sözlük kurulunun ortak onayı ile oluşturulmuştur.
| İngilizce | Türkçe |
|---|---|
| Machine | Makine |
| machine check | makine arızası |
| machine code | makine kodu |
| machine cycle | bilgisayar çevrimi |
| machine dependent | bilgisayar tipine bağlı |
| machine independent | bilgisayar tipinden bağımsız |
| machine instruction | bilgisayar komutu |
| machine language | makine dili |
| machine learning | otomatik öğrenme, yapay zeka ile öğrenme |
| machine readable | bilgisayarca okunur |
| machine translation | bilgisayarla çeviri |
| machine vision | bilgisayarla görü |
| machine word | bilgisayar sözcüğü |
| Macintosh Names | Macintosh Adları |
| macro | makro |
| Macro Argument | Makro Bağımsız Değişkeni |
| macro language | makro dil |
| macro library | makro kitaplığı |
| Macro Virus Protection | Makro Virüs Koruması |
| macrogenerator | makro üreteci |
| macroinstruction | makrokomut |
| macroprocessor | makroişlemci |
| magenta | macenta |
| magnetic | manyetik |
| magnetic card | manyetik kart |
| magnetic circuit | manyetik devre |
| magnetic core | manyetik çekirdek |
| magnetic disk | manyetik teker |
| magnetic disk unit; MDU | manyetik disk birimi |
| magnetic field | manyetik alan |
| magnetic focussing | manyetik odaklama |
| magnetic ink | manyetik mürekkep |
| magnetic medium | manyetik ortam |
| magnetic read-write head | manyetik okuma-yazma kafası |
| magnetic storage | manyetik bellek |
| magnetic stripe card | manyetik şeritli kart |
| magnetic substance | manyetik madde |
| magnetic tape library | manyetik teyp kütüphanesi |
| magnetic track | manyetik iz |
| magnetization | mıknatıslanma |
| magneto-optic | manyetooptik |
| magnification | büyültme |
| magnifier | büyüteç |
| magnify | büyütmek |
| magnitude | 1) büyüklük, 2) genlik |
| mektup | |
| postalamak | |
| Mail File Migration | Mail Dosyası Aktarımı |
| Mail Headers | Posta Üst bilgileri |
| mail log | posta günlüğü |
| mail merge | adres mektup birleştirme |
| mail server | posta sunucusu |
| mail transfer agent | posta dağıtım aracı |
| mail, to | postalamak |
| mailbox | posta kutusu |
| Mailbox Password | Posta Kutusu Parolası |
| mailing address | posta adresi |
| mailing labels | posta etiketleri |
| mailing list | mektup listesi, haberleşme listesi, elektronik liste |
| main | ana |
| main circuit | ana devre |
| main file | ana kütük |
| main memory | ana bellek |
| main program | ana program |
| main segment | ana bölüt |
| main storage | ana bellek |
| mainboard | ana kart |
| mainboard | ana kart |
| mainframe | anabilgisayar |
| mains fluctuations | şebeke gerilim dalgalanması |
| mains switch | şebeke kesicisi |
| mainstreaming | anayola sokma |
| maintainability | bakılabilirlik |
| maintenance | bakım |
| maintenance test | bakım sınaması |
| major | büyük |
| major | büyük |
| Major Unit | Ana Birim |
| majority | çoğunluk |
| majority operation | çoğunluk işlevi |
| making capacity | kapama yeteneği (röle) |
| malfunction | arıza |
| malicious virus | kötücül virüs |
| malicous | kötü niyetli |
| malware | kötücül yazılım |
| man | Bkz Manual |
| man-in-the-middle attack | ortadaki adam saldırısı |
| man-machine interface | insan makina arabağı |
| man-machine system | insan makina sistemi |
| man-made noise | endüstriyel gürültü |
| Managed Software Installer For Windows® | Windows İçin Yönetilen Yazılım Yükleyici |
| management | yönetim |
| Management Console | Yönetim Konsolu |
| Management Console Administration | Yönetim Konsolu Yönetimi |
| management game | yönetim oyunu |
| management information system | yönetim bilişim sistemi |
| management information system (MIS) | yönetim bilişim sistemi |
| Management İnformation Base (Mıb) | Yönetim Bilgi Tabanı (Mıb) |
| Management İnformation System | Yönetim Bilişim Sistemi |
| manager | yönetici, yönetmen |
| mandatory | zorunlu |
| Mandatory Access Control | Zorunlu Erişim Denetimi |
| Mandatory Profile | Zorunlu Profil |
| manipulate(to) | işlemek |
| manipulate, to | işlemek, ellemek |
| mantissa | mantis |
| manual | elkitabı |
| manual | elkitabı |
| Manual (man ) | El Kitabı, Kitapçık |
| manual backup | elle yedekleme |
| manual control | elle denetim |
| manual data input | elle veri girişi |
| Manual Exposure | El İle Pozlandırma |
| manual feed | elle besleme |
| manual hyphenation | elle sözcük kesme |
| manual pagebreak | istenen sayfa sonu |
| manufacture | yapın, imalat |
| manufactured | yapınsal, mamul |
| many valued logic | çoklu değerli mantık |
| map | harita |
| map | eşlemek |
| map | harita |
| mapped buffer | eşlenmiş yastık bellek |
| Mapped Drives | Adreslenmiş Sürücüler |
| Mapped File | Adreslenmiş Dosyalar |
| margin | kenar boşluğu |
| marginal probability density function | bileşen olasılık yoğunluk işlevi |
| Mark | İm, İmlemek |
| mark (n) | im |
| mark (v) | imlemek |
| marker | imleyici |
| marker | imleyici |
| Markov chain | Markov zinciri |
| Markov process | Markov süreci |
| Markov random field | Markov rasgele alanı |
| markup language | biçimleme dili |
| marquee | kayar noktalı çerçeve |
| mask | maske |
| masquerading | maskeleme |
| mass | yığın |
| mass data | yığınsal veri |
| mass memory | yığınsal bellek |
| mass number | kütle numarası |
| mass of an electron | elektronun kütlesi |
| mass storage | yığın bellek |
| Mass Storage Classes | Yığın Depolama Sınıfları |
| massively parallel | çok büyük ölçekte paralel |
| master | ana |
| Master Boot Record. | Ana Önyükleme Kaydı |
| master clock | ana saat |
| master copy | ana kopya |
| Master Directory Tree | Ana Dizin Ağacı |
| Master Domain | Ana Etki Alanı |
| master file, main file | ana kütük |
| master list | ana liste |
| master slave flip-flop | usta-yamak kapanı |
| master station | ana istasyon |
| match | eşleştirmek |
| match case | büyük küçük harfe duyarlı |
| matched filter | uyumlu süzgeç |
| Matching Words | Eşleşen Sözcükler |
| material | gereç, malzeme |
| math coprocessor | matematik (yardımcı) işlemci(si) |
| mathematical expectation | matematiksel beklenti |
| mathematically tractable | matematiksel olarak çözümlenebilir |
| matrix | dizey |
| matrix display | mozayik gösterim |
| matrix inversion | matris evirme |
| matrix printer | iğneli yazıcı |
| matter | madde, özdek |
| Max Battery | Tam Dolu Pil |
| maximize | enbüyütme |
| maximize | enbüyütme |
| maximum | en büyük, en çok, en yüksek |
| Maximum Number of Secrets | Maksimum Giz Sayısı |
| Maximum Transfer Unit (MTU) | En Yüksek Aktarım Birimi |
| Maze Overlay | Labirent Yer paylaşımı |
| MCGA | bk. Multi-Color Graphics Adapter |
| MDS | bk. Microprocesor Devellopment System |
| mean | ortalama |
| mean life | ortalama ömür |
| mean opinion score, MOS | ortalama yargı değeri |
| mean power | ortalama güç |
| mean square convergence | ortalama karesel yakınsaklık |
| mean time between maintenance, MTBM | bakımlar arası ortalama süre |
| mean value | ortalama değer |
| meaning | anlam |
| measurable quantity | ölçülebilir büyüklük |
| measured variable | ölçülen değişken |
| measurement | ölçüm |
| measurement procedure | ölçüm yordamı |
| measurement process | ölçüm süreci |
| measuring error | ölçme hatası |
| measuring range | ölçme erimi |
| mechanism | düzenek |
| media | ortam,araçlar |
| Media Eject Wizard | Ortam Çıkartma Sihirbazı |
| Media Inject Wizard | Ortam Takma Sihirbazı |
| Media Manager | Ortam Yöneticisi |
| Media Player | Ortam Yürütücüsü |
| Media Pool | Ortam Havuzu |
| Media Services Management | Ortam Hizmetleri Yönetimi |
| Media Vision Mixer Driver | Ortam Görüşü Karıştırıcı Sürücüsü |
| Media Vision Wave Driver | Ortam Görüşü Dalga Sürücüsü |
| medialess | ortamsız |
| median | ortanca |
| median filter | ortanca süzgeci |
| mediation | dolayımlama, aracılık etme |
| medium | 1) ortam, 2) orta |
| Medium Changer | Ortam Değiştirici |
| medium conversion | ortam dönüşümü |
| medium scale integration | orta çapta tümleşim |
| Megabyte (Mb) | Megabayt |
| megabyte (measurement unit) | megabyte, MB |
| megahertz | megahertz |
| Megahertz (Mhz) | Megahertz |
| member | üye |
| Member Server | Üye Sunucu |
| Membership | Üyelik |
| membership sign | öğelik imi |
| membrane | zar |
| membrane keyboard | dokunma duyarlı klavye |
| memo | kısa not |
| memory | bellek |
| memory address register | bellek adres yazmacı |
| memory bank | bellek yuvası |
| memory board | bellek kartı |
| memory cache | önbellek |
| memory capacity | bellek sığası |
| Memory Card | Bellek Kartı |
| memory cell | bellek gözesi |
| memory compaction | belleği derleyip toplama |
| memory cycle | bellek çevrimi |
| memory dump | bellek dökümü |
| memory interface | bellek arayüzü |
| memory interleaving | bellek serpiştirme |
| memory location | bellek yeri |
| memory management unit; MMU | bellek yönetim birimi |
| memory map | bellek haritası |
| memory organization | bellek örgütleşimi |
| memory page | bellek sayfası |
| memory protection | bellek korunumu |
| memory resident infector | bellekte yerleşik virüs |
| memory resident program | bellekte yerleşik program |
| Memory Scan | Bellek Taraması |
| Memory Usage | Bellek Kullanımı |
| Memory Window | Bellek Penceresi |
| menu | menü |
| menu bar | menü çubuğu |
| menu driven | menülerle çalıştırılan |
| menu item | menü öğesi |
| menu title | menü başlığı |
| Menucolor | Menü Renkleri |
| merge | birleştirmek |
| merge sort | tümleştirerek ayıklama |
| message | ileti, mesaj |
| message format | ileti (mesaj) yapısı |
| message handler | ileti işleyici |
| Message Manager | İleti Yöneticisi |
| message queue | ileti (mesaj) kuyruğu |
| Message Queue Information Store (MQIS) | Message Queue Bilgi Deposu |
| message switching | ileti (mesaj) anahtarlaması |
| Message Transfer Agent | İleti Aktarım Ajanı |
| Messaging Name | İleti Adı |
| Metacharacter | Değişim karakteri |
| Metaphore | Eğretileme |
| method | yöntem |
| methodology | yöntembilim |
| metric | 1) metrik, ölçev; 2) metrelik |
| metric prefixes | metrik öntakılar |
| metropolitan area network | kent çapında ağ |
| Mhz | bk. Megahertz |
| MICI | bkz. Musical Instruments Cerebral Interface |
| micro | mikro |
| Micro Channel Architecture | Mikro Kanal Mimarisi |
| Micro Code | Mikro Kod |
| Micro Processor | Mikro İşlemci |
| microarchitecture | mikromimari |
| microcard | mikrokart |
| microcode | mikrokod |
| microcomputer | mikrobilgisayar |
| microcopy | mikrokopya |
| Microphone | Mikrofon |
| Microprocesor Devellopment System (MDS) | Mikroişlemci Geliştirme Sistemi |
| microprocessor | mikroişlemci |
| Microprocessor Development System | Mikro İşlemci Geliştirme Sistemi |
| microprogram | mikroprogram, mikroizlence |
| Microsoft Hearts Network | Microsoft Hearts Ağı |
| microwave | mikrodalga |
| MIDI | bkz. Musical Instruments Digital Interface |
| MIDI Configuration Window | MIDI Yapılandırma Penceresi |
| MIDI Instrument | MIDI Gereci |
| MIDI Instrument Installation Wizard | MIDI Gereci Kurma Sihirbazı |
| MIDI Processor | MIDI İşlemcisi |
| migrate | geçirmek, geçmek |
| Migration | Taşıma |
| milestone | aşama |
| millions instructions per second | saniyede milyon komut |
| MIME | Bkz Multipurpose Internet Mail Extension |
| MIME Encoding | MIME Kodlaması |
| minicomputer | minibilgisayar |
| minimization problem | enküçültme sorunu |
| minimize | simge durumuna küçültmek |
| minimize | simge durumuna küçültmek |
| Minimized Window | Küçültülmüş Pencereler |
| minimum | en küçük, en az, en düşük |
| minitower | ufak dikey şasi, ufak dikey çatı |
| minor | küçük, önemsiz |
| Minor Unit | İkincil Birim |
| minuend | çıkartılan |
| minus | eksi |
| MIPS | saniyede milyon komut |
| Mirror | Ayna, Yansı |
| mirror image | ikiz görüntü |
| mirror printing | ters baskı |
| mirror symmety | ayna bakışımı, ayna simetrisi |
| Mirrored Pair | Yansıtılmış Çift, Yansılı Çift |
| Mirrored Volume | Yansıtılmış Birim, Yansılı Birim |
| mirroring | ikizleme |
| mismatch | uyumsuzluk |
| miss error | ikinci tür hata; ıskalama hatası |
| missing | eksik, atlanmış |
| misspelling | yazım hatası |
| mixed | karma |
| mixed chart | karma çizim |
| mixed mode | karma veri tipli |
| Mixed Mode Domain | Karma Kipli Etki Alanı |
| mixed model | karma model |
| mixed node | karma düğüm |
| Mixer | Karıştırıcı |
| Mixer Driver | Karıştırıcı Sürücüsü |
| Mixing | Karma, Karıştırma |
| mnemonic | anımsatıcı |
| mnemonic symbol | anımsatıcı simge |
| mobile | devingen, gezgin, gezer, mobil |
| mobile radio | gezgin radyo, mobil radyo |
| mode | kip |
| model | model |
| model driven | model güdümlü |
| modem | modem |
| modem eliminator; null modem | kukla modem |
| moderation | ılımlama |
| modification | değişiklik |
| modification level | değişiklik düzeyi |
| modifier | değiştirici |
| modify | değiştirmek |
| modular | birimsel |
| modular programming | birimsel programlama |
| modularity | modülerlik, birimsellik |
| modulate | kiplemek |
| modulation | kipleme |
| modulator | kipleyici, modülatör |
| module | birim |
| Module Type | Modül Türü |
| modulo (modulo-N) | ölçke (N-ölçkeli) |
| modulo computation | ölçkeli hesaplama |
| modulo counter | ölçkeli sayaç |
| modulus of | büyüklüğü, genliği |
| monadic | birli |
| monadic operation | birli işlem |
| monitor | gözleyici, monitör |
| monitor | izlemek |
| Monitor Icons | Monitör Simgeleri |
| monitor program | gözleme programı, monitör programı |
| monitoring | gözleme, dinleme |
| monitoring software | gözleme yazılımı |
| monitoring station | gözleme bilgisayarı |
| mono | tek |
| Monoaural | Tek Ses |
| monoblock | tekgövde |
| monochrome | tekrenkli |
| monochrome display | tekrenkli ekran, siyah-beyaz ekran |
| Monocroma | Renksiz |
| monocular imaging | tekgözlü imgeleme |
| monospaced font | eşaralıklı yazıyüzü |
| monotonic function | tekdüze işlev |
| Montage | Kurgu |
| Monte Carlo method | Monte Carlo yöntemi |
| Morphing/Morfen | Kesintisiz Dönüşüm |
| morphology | biçimbilim, morfoloji |
| most significant bit | en önemli bit |
| most significant character | en soldaki damga, en önemli damga |
| most significant digit | en soldaki basamak |
| motherboard | ana kart |
| motion | devinim |
| motion detection | devinim sezimi |
| Motion Picture Experts Group (MPEG) | Film Uzmanlar Grubu Sıkıştırma Standardı |
| Motivation | Güdülenme |
| mount | bağlama, bağlanma |
| mouse | fare |
| mouse button | fare düğmesi |
| mouse pad | fare altlığı |
| mouse pointer | fare imleci |
| Mouse Resolution | Fare Çözünürlüğü |
| Mouse Sample Rate | Fare Örnek Oranı |
| move | taşımak |
| move instruction | taşıma komutu |
| movie | film |
| Movie Object | Film Nesnesi |
| moving average (MA) | yürüyen ortalama |
| MPEG | bk. Motion Picture Experts Group |
| MQIS | bk. Message Queue Information Store |
| Ms-Dos | Microsoft Disk İşletim Sistemi |
| MTU | bk. Maximum Transfer Unit |
| MUD | bk. Multi-User Dungeon |
| Multi Disc Program | Çoklu Disk Programı |
| Multi Port Card | Çoklu Kapı Kartı |
| Multi Standard Video | Çoklu Standart Görüntü |
| Multi Strobe | Aşamalı Görüntü |
| multi- | çok; çoklu; katlı |
| Multi-Color Graphics Adapter (MCGA) | Çok Renkli Grafik Adaptörü |
| Multi-Homed System | Çok Merkezli Sistem |
| Multi-Master Replication | Çok Yöneticili Kopyalama |
| Multi-Screen | Çoklu Görüntü |
| Multi-User Dungeon (MUD) | Çok Kullanımlı Sanal Oyun Ortamı |
| multiaccess | çoklu erişimli |
| multiaddress instruction | çokadresli komut |
| Multiagent | çoklu etmen |
| multicast | çoğa gönderim |
| Multicast Address | Çoklu Dağıtım Adresi, Çoklu Yayın Adresi |
| multicast message | çoğa gönderilen ileti |
| multicollinearity | çoklu bağlanımlı |
| multicore cable | çok-damarlı kablo |
| multidecision problem | çoklu karar sorunu |
| multidrop line | çok-prizli hat |
| multifunction board | çok-işlevli kart |
| multilevel security | çok-katlı güvenlik |
| multimedia | çoklu ortam |
| multimedia authoring | çoklu ortamlı yazarlık |
| multimedia computer | çoklu ortamlı bilgisayar |
| Multimedia Presentation | Çoklu Ortam Sunusu |
| Multimedia Web | Çoklu Ortam Web |
| multimodal distribution | çokdoruklu dağılım |
| multimode fiber | çok-kipli lif |
| multinational character set | çok uluslu karakter kümesi |
| multinode | çok-düğümlü |
| multiple | çoklu |
| multiple access | 1) çoklu erişimli, 2) çoklu erişim |
| multiple access interference | çoklu erişim karışması |
| multiple inheritance | çoktan türeme |
| multiple routing | çoklu yolatama |
| multiplex | çoklamak |
| multiplex channel | çoğullamalı kanal |
| multiplexer | çoklayıcı |
| multiplexing | çoklama |
| multiplicand | çarpılan |
| multiplicity | katlılık, çokluk |
| multiplier | çarpan |
| multiply | çarpmak |
| multipoint line | çok-noktalı hat |
| multiprecision | çoklu duyarlı |
| multiprocessing | çoklu işlem |
| multiprocessor | çoklu işlemci |
| multiprogramming | çoklu programlama |
| Multiprotocol Interconnection | Çoklu İletişim Kuralı Bağlantısı |
| Multiprotocol Routing Service | Çoklu İletişim Kuralı Yönlendirme Hizmeti |
| Multipurpose Internet Mail Extension (MIME ) | Çokamaçlı İnternet Mektup Uzantısı |
| Multipurpose Internet Mail Extensions | Çok Amaçlı İnternet Posta Uzantıları |
| multiresolution | çoklu çözünürlük |
| multisensor fusion | çok-duyucu tümleştirme |
| multiserver network | çok-işgörenli ağ, çok-sunuculu ağ |
| multitasking | çoklu görev, çokgörevli |
| multithreading | çoklu kullanım |
| multitrack recording system | çok-izli (çok kanallı) kayıt dizgesi |
| multiuser | çok kullanıcılı |
| multiuser (operating) system | çok-kullanıcılı işletim sistemi |
| Multivalued Property | Çok Değerli Özellik |
| multivariate analysis | çok-değişkenli çözümleme |
| multivariate normal distribution | çok-değişkenli Gauss dağılımı |
| multivariate statistic | çok-değişkenli istatistik |
| Multivolume Partition | Çok Birimli Bölüm |
| Musical Instruments Cerebral Interface | tanımı yazılacakooo |
| Musical Instruments Digital Interface | Müzik Gereçleri Sayısal Arabirimi |
| Musical Instruments Digital Interface (MIDI) | Müzik Gereçleri Sayısal Arayüzü |
| mutual | karşılıklı |
| mutually exclusive | birbirini dışlayan |
Birinci sözlük çalışma grubu üyeleri ve katkı verenler:
Dr. Ali Arifoğlu, Doç. Dr. H. Levent Akın, Selçuk Halıcı, Mine Halıcı, N. Kaya Kılan (Başkan), Prof. Dr. Aydın Köksal, Gülsen Kükner, Doç. Dr. Levent Mollamustafaoğlu, Doç. Dr. Kemal Oflazer, Emin Özdemir, Kerem Salman, Leyla Şensoy , İlker Tabak ,Başar Titiz, Ercan Üç, Tuncer Üney, Serdar Yakut.
İkinci sözlük çalışma grubu üyeleri ve katkı verenler:
Ali Arifoğlu (Dr.), Atilla Elçi (Doç. Dr.), Ayla Altun (BID Bşk.), Aydın Köksal (Prof. Dr.), Bülent Sankur (Prof. Dr.), Ender Ateşman(Dr.), Ersin Töreci (Prof. Dr), Hülya Küçükaras(Bil.Müh.), İlker Tabak(Bil. Müh.), N.Kaya Kılan (Terim Kolu Bşk.), Koray Özer (BİM Yöneticisi), Levent Akın (Doç. Dr.), Necdet Kesmez (BİM Yöneticisi), Selçuk Taral (Doç. Dr.), Suat Koyuncu,(Y.Müh. Yayıncı), Tuncer Ören (Prof. Dr.), Tuncer Üney(Proje Yöneticisi), Yüksel Tahran (Dr.).,
(*) Terim çalışması temel kaynakları: TBD terim Sözlüğü, Microsoft Yerelleştirme Sözlüğü, B.Sankur Elektrik, .Elektronik Terimler Sözlüğü, Linux Topluluğu Sözlüğü, B.Dayıoğlu-Güvenlik Terimleri Sözlüğü, B.Sankur Açıklamalı Sözlüğü,TDK Bilişim Terimleri Sözlüğü, N.Baykal-Bilgisayar Ağları Kitabı Sözlüğü, Ü.Yarımağan Veri Tabanı Kitabı Sözlüğü- T.Ören Terimler Sözlüğü-, A. Köksal, Bilişim Terimleri TDK ve EMO-TBD Sözlükler,A.Arifoğlu-Yazılım Mühendisliği Kitabı sözlüğü, Internet Terimleri Sözlüğü
