TBD Terim Kolunun yabancı Bilişim Terim/Sözcüklerine Türkçe karşılık bulma çalışmalarının ürünü olan TBD BİLİŞİM TERİMLERİ KARŞILIKLAR SÖZLÜĞÜ çalışma programına uygun olarak günlenmektedir. Mart 1999 dan başlayarak Internet web sayfasında yayımlanmaya başlayan sözlüğün 2005 Yılında günlenen ve 12.000 den çok karşılık taşıyan yeni türevi; ilgili kaynakların taraması (*) ve Türk Bilişim kesiminin bu alanda çalışma yapan uzman bilişimcileri tarafından geliştirilerek hazırlanmış, seçilen karşılıklar sözlük kurulunun ortak onayı ile oluşturulmuştur.
İngilizce | Türkçe |
---|---|
I/O | G/Ç (bkz. Input/Output) |
ICML | bk. Internet Control Message Protocol |
icon | simge |
iconize, to | ikonlaştırma |
Id | Kimlik |
ID number | kimlik numarası |
ideal value | düşüncel değer |
identical | özdeş |
Identification | Kimlik |
identification (id) | kimlik |
identification character | tanıtma damgası |
identification label | tanıtma etiketi |
identification procedure | 1) tanıtma, 2) tanılama yordamı |
identification, ID | 1) kimlik; 2) tanıtma; tanılama |
identifier | kimlik tanıtıcı |
identifier field | tanıtıcı alan |
identity | 1) özdeşlik, 2) kimlik |
identity | özdeşlik |
Identity Mapping | Özellik Belirleme |
identity operator | özdeşlik işleci |
identity proof | kimlik belgesi |
identity sign | özdeşlik imi |
identity simulation | özdeşlik benzetimi |
identity token | kimlik simgesi |
identity validation | kimlik doğrulama |
ideogram | kavramyazı |
idle | boş duran, aylak, eylemsiz, etkin olmayan |
idle character | boş damga, eylemsiz damga |
idle line | boş hat |
idle loop | işlevsiz döngü |
idle time | aylak süre, boş süre |
Iff | Standard Dosyalama Formatları |
ignore | yoksaymak |
ignore character | unut damgası |
ignore, to | yoksaymak |
ill posed | kötü konumlanmış |
illegal | yasak, kuraldışı, geçersiz |
illegal access | yasadışı erişim |
illegal assignment | kuraldışı değer atama, geçersiz değer atama |
illegal character | geçersiz damga, kuraldışı damga |
illegal instruction | kuraldışı komut, geçersiz komut |
illegal operation | kuraldışı işlem, geçersiz işlem |
illegal software copy | yazılım korsanlığı |
illegal syntax | geçersiz sözdizim, kuraldışı sözdizim |
illusion | yanılsama |
illusory correlation | aldatıcı ilinti |
image | resim |
image coding | imge kodlama |
image compression | imge sıkıştırma |
image enhancement | imge pekiştirme |
image interpolation | imge aradeğerlemesi |
image operator | imge işleci |
image pick-up tube | kamera tübü |
image plane | görüntüleme düzlemi |
image printer | imgeyazıcı |
image processing | görüntü işlem |
image recontruction | imgenin geriçatılması |
image registration | imge çakıştırma |
image restoration | imge onarımı |
image writer | imgeyazıcı |
imaginary | sanal |
imaginary axis | sanal eksen |
imagination | imgelem |
Imaging Help | Imaging Yardımı |
Imaging Preview | Imaging Önizlemesi |
immediate address | dolaysız adres |
immediate data | dolaysız veri |
immediate instruction | mutlak komut |
immune computer | virüssüz bilgisayar |
impact | 1) vuruş, 2) etkililik |
impact pressure | vuruş basıncı |
impact printer | vuruşlu yazıcı |
impedance | özdirenç |
imperative | zorunlu |
imperfect knowledge | eksik bilgi |
imperfection | kusur, eksiklik |
Impersonate | Taklit Et |
Impersonation | Taklit Etme |
implant | ekme |
Implement | Gerçekleştirmek |
implement(to) | gerçekleştirmek |
implement, to | gerçekleştirmek |
implementation | gerçekleştirme, yaşama geçirme |
implication | gerektirme, içerme |
implicit | örtük; içkin |
implicit function | örtük işlev |
implied | örtük |
import (noun) | içeri aktarım |
import (verb) | içeri aktarmak |
Import Server | Alma Sunucusu |
import, to | içeri aktarmak |
important | önemli |
improved | iyileştirilmiş |
impulse function | dürtü işlevi |
impulsive noise | dürtün gürültü |
in | Yükleme Klasörü |
in band signalling | bantiçi imleşim |
in basket | gelen sepeti |
in opposition | karşıt evreli |
in phase | eşevreli |
in quadrature | dikevreli |
in use light | kullanımda ışığı |
in-basket | gelen sepeti |
inaccuracy | doğruluktan sapma |
inactive | etkin olmayan, eylemsiz |
inactive node | etkin olmayan düğüm |
inactive terminal | etkin olmayan uçbirim |
inadvertent disclosure | bilginin istemsizce açığa çıkması |
inbound | gelen |
inbox | gelen kutusu |
inch | parmak |
inclination | 1) eğim, 2) eğilim; 3) eğim açısı |
include | içermek |
inclusion sign | kapsama imi |
inclusive | içeren |
incoherence | 1) evreuyumsuzluk (sinuzoid); 2) bağdaşmazlık, tutarsızlık |
incoming | gelen |
incoming call | gelen çağrı |
incoming line circuit | geliş hattı devresi |
incompatible | bağdaşmayan, uyuşmayan |
incompatible states | bağdaşmayan durumlar |
incompatible terminals | bağdaşmayan uçbirimler |
Inconsistent | Tutarsız |
inconsistent estimator | tutarsız kestirici |
Incorrect Schema | Hatalı Şema |
increase | artırmak |
increment | artım |
increment | artma miktarı |
incremental backup | artımlı yedekleme |
incremental computer | artımlı bilgisayar |
incremental representation | artımlı gösterim |
indent | girinti |
indent | girintili yazmak |
indent, to | içerlek yazmak |
indentation | girintili yazma |
indented | girintili yazılmış |
indented list | girintili liste |
indented paragraph | girintili paragraf |
independent | bağımsız |
Independent Client | Bağımsız İstemci |
independent events | bağımsız olaylar |
independent identically distributed, iid | bağımsız özdeşçe dağılmış |
independent trials | bağımsız denemeler |
independent variable | bağımsız değişken |
index | indis, dizin |
index file | dizin kütüğü |
index register | dizin yazmacı |
indexed access | dizinli erişim |
indexed address | dizinli adres |
Indic | ? |
indicate | göstermek |
indicator | gösterge |
indirect | dolaylı |
indirect addressing | dolaylı adresleme |
Indirect Adress | Dolaylı Adres |
indirect ddress | dolaylı adres |
indirect instruction | dolaylı komut |
indirect user | dolaylı kullanıcı, ikincil kullanıcı |
Individual Battery Icon | Bireysel Pil Simgesini |
Individual Permissions | Bireysel Yetkiler |
indoor | bina içi, yapı içi |
indoor communication | bina içi iletişim |
inductance | doğuşturu, irgiti, endüktans |
induction | 1) tümevarım; 2) doğuşturu, irgiti |
inductive method | tümevarımlı yöntem |
inductor | irgiteç, doğuşturucu, indükleç |
industrial control | endüstriyel denetim |
Industry Standart Architecture (ISA) | Endüstri Standart Mimarisi |
inelastic | esnemez |
inequality constraint | eşitsizlik kısıtı |
inert | eylemsiz, etkisiz |
inertia | eylemsizlik, atalet |
inertial coordinates | eylemsizlik konaçları (koordinatları) |
inertial guidance | ataletli güdüm |
infected application | virüslü uygulama programı |
infected area | virüslü alan (disk) |
infected disk | virüslü disk |
infected file | virüslü dosya |
infected program | virüslü program |
infection signature | virüs belirteci |
infer, to | çıkarsamak |
inference | çıkarsama, çıkarım |
infinite | sonsuz |
infinite sequence | sonsuz dizi |
infinite series | sonsuz seri |
infinitesimal | sonsuz küçük |
infix | içtakı, içek |
influence quantity | etki büyüklüğü |
info | bilgi |
informal testing | resmi olmayan sınama |
informatics | bilişim |
information | bili, bilgi, enformasyon |
information bit | bilgi biti |
information content | bilgi içeriği |
information day | bilgilendirme günü |
information frame | bilgi iletim birimi |
information highway | elektronik otoyol; bilgi otoyolu |
information kiosk | bilgi büfesi |
information loss | bilgi yitimi |
information measure | bilgi ölçüsü |
information overload | aşırı enformasyon, bilgi bombardımanı |
information processing system | bilgi işlem dizgesi |
information rate | bilgi hızı |
information retrieval | bilgi erişimi, bilgi geri kazanımı |
information retrieval system | bilgi erişim sistemi |
information security | bilgi güvenliği |
information separator | bilgi ayırma damgası |
information service | bilgi hizmeti |
information society | bilgi toplumu |
information superhighway | elektronik otoyol; bilgi otoyolu |
information system | komuta ve kontrol bilişim sistemi |
information system abuse | bilgisayarın kötüye kullanımı |
information technology | bilişim teknolojisi |
information theory | bilişim kuramı |
information traffic | bilgi trafiği |
information unit | bilgi birimi |
information word | bilgi sözcüğü |
informational database | bilgilendirici veri tabanı |
infrared | kızılötesi |
infrared communication | kızılötesi iletişim |
Infrared Device Wizard | Kızılötesi Aygıt Ekleme Sihirbazı |
Infrared Devices | Kızılötesi Aygıtlar |
Infrared Icon | Kızılötesi Simgesi |
Infrared Monitor | Kızılötesi Monitör |
infrastructure | altyapı |
inherent | içsel |
inherit | kalıt almak |
inheritance | kalıt |
inherited error | kalıtsal hata |
Inhibit Arabic Form Shaping | && |
inhibit signal | ketleme sinyali |
Inhibit Symmetric Swapping | && |
inhibit winding | ketleme sargısı |
inhibit, to | ketlemek, ket vurmak |
initial | başlangıç |
initial | ilk |
initial condition | başlangıç koşulu |
initialization | ilklendirme, ilk kullanıma hazırlama |
initialize | sıfırlamak |
initialize | ilklendirmek |
initialize | sıfırlamak |
Initialize To Basic | Temel Değerleri Başlat |
initialize, to | ilk kullanıma hazırlamak, sıfırlamak |
initializing routine | ilklendirme programı |
initials | (adın) baş harfleri |
initiate | başlatmak |
Inject Doors | Takma Kapıları |
ink jet printer | mürekkep püskürtmeli yazıcı |
inlet | giriş noktası |
inner product | sayıl çarpım, iç çarpım |
innocuous virus | iyicil virüs |
innovation | yenilenme |
inoperable | işletilemeyen, işlemeyen |
inoperable time | işletim dışı süre |
input | 1) giriş; 2) girdi |
input | giriş |
input device | giriş aygıtı |
Input Form | && |
input impedance | giriş çelisi |
Input Method Editor | && |
input node | giriş düğümü |
input output analysis | girdi çıktı çözümlemesi |
input power | giriş gücü |
input stream | giriş iş kuyruğu |
input validation | girişte geçerleme |
input variable | giriş değişkeni; girdi |
input-output process | giriş-çıkış süreci |
input/output | giriş/çıkış |
Input/Output (I/O) | bkz. Giriş/Çıkış (G/Ç) |
inquiry | sorgu |
inquiry character | sorgu damgası |
inquiry, query | sorgu |
insert | araya eklemek |
insert (disket) | (disketi) takmak |
insert, to | 1) araya sokmak, eklemek; 2) (disketi) takmak |
insertion character | araya sokma damgası |
insertion point | (araya) ekleme noktası |
inside | iç |
instability | karasızlık |
install | yüklemek |
install | yüklemek |
install, to | 1) kurmak, döşemek; 2) yüklemek |
Installable File System (IFS) | Yüklenebilir Dosya Sistemi |
installation | 1) döşem, 2) kurma |
installation manual | kurma kılavuzu |
installation time | kurma süresi |
Installer | Kurucu |
Installing Windows Nt | Windows Nt Yükleniyor |
Instance (Of A Program) | Örnek (Programa Ait) |
instruction | 1) komut; 2) yönerge |
instruction | yönerge |
instruction address register | komut adres yazmacı |
Instruction Code | Direktif Kodu |
instruction counter | komut sayacı |
Instruction Execution Unit | Yönerge İşletme Birimi |
instruction fetch | komut getirme |
instruction register | komut yazmacı |
instruction set | komut kümesi |
instructional television | eğitim televizyonu |
instructions for use | kullanım yönergesi |
instrument | alet, araç |
instrumentation | alet düzeni, enstrümantasyon |
insufficient | yetersiz |
integer | tamsayı |
integer programming | tamsayı programlama |
integral | 1) tümlevsel; tümlenik; 2) tümlev |
Integral Subsystem | Bütünleyici Alt Sistem |
integral transform | tümlevsel dönüşüm |
integrate | tümlemek |
integrated | tümleşik |
integrated circuit | tümdevre, tümleşik devre |
integrated data processing | tümleşik veri işleme |
integrated fire control system | tümleşik ateş denetim sistemi |
integrated information system | tümleşik bilişim dizgesi |
integrated modem | yerleşik modem |
integrated optical circuit | optik tümdevre |
Integrated Services Digital Network (ISDN) | Tümleşik Sayısal İletişim Ağı |
integrated services digital network, ISDN | tümleşik hizmetler sayısal ağı |
integration | 1) tümleştirme; 2) tümlevleme, tümlev hesaplama |
integration test | tümleştirme testi |
integrity | bütünlük, bozulmamışlık, tamlık |
integrity of information | bilginin tamlığı |
integrity shell | bütünlük kabuğu |
intellectual ownership | düşünce iyeliği |
intelligence | anlak, zeka |
intelligent | 1) akıllı, 2) anlaşılabilir |
intelligent sensor | akıllı duyucu |
intelligent terminal | akıllı uçbirim, programlanır uçbirim |
intelligent tutoring system; ITS | bilgisayar destekli öğretim |
intense | yeğin |
intensity | yeğinlik, şiddet |
intention | içlem |
Inter-Domain Group Membership | İç Etki Alanı Grup Aralığı |
interaction | etkileşim |
interactive | etkileşimli |
interactive banking | etkileşimli banka işlemleri |
interactive computing | etkileşimli bilgisayar kullanım |
Interactive Logon | Etkileşimli Oturum Açma |
interactive operation | etkileşimli işletim |
Interactive Prompting | Etkileşimli Sorma |
interactive TV | etkileşimli televizyon |
interblock gap | öbeklerarası boşluk |
intercept | kesişmek |
intercept, to | yol kesmek, kesişmek |
interchange | (arasında) değişim |
interchange, to | değiştokuş etmek, takas etmek |
interchangeable | takaslanır, değiştokuş edilebilir |
interchangeable card | takaslanır kart |
interchangeable microprogram | takaslanır mikroprogram |
interconnection | arabağlantı |
interface | arabağ, arabirim, arayüz |
Interface (Mint Hardver Elem) | Ara Birim (Mint Hardver Elem) |
Interface (Mint Szoftver Elem) | Ara Birim (Mint Szoftver Elem) |
interface adapter | arayüz uyarlayıcısı |
Interface Card Slots | Ara Birim Kart Yuvaları |
Interface Credentials | Ara Birim Tanıtımları |
interface test | arayüz testi |
interface, to | arabağlamak, arayüzlemek |
interference | 1) girişim, 2) karışma |
interference pattern | girişim örüntüsü |
interframe coding | çerçevelerarası kodlama |
interim release; prerelease | önsürüm (yazılım) |
Interlaced Fields | && |
Interlaced Gıf | && |
interleaving | serpiştirme, biniştirme |
Interlock | Güvenlik Kilidi. |
intermediate | ara, orta |
intermediate | orta |
intermediate file | ara kütük |
intermediate frequency | ara sıklık, ara frekans |
intermediate storage | ara bellek |
intermittent duty | kesintili çalışma |
internal | iç; içsel |
internal driver | iç sürücü |
internal memory | iç bellek |
internal storage | iç bellek |
Internal Support Function | İç Destek İşlevi |
International System of Units, SI | uluslararası birimler sistemi, SI |
internationalize, to | uluslararasılaştırmak |
Internet | İnternet |
Internet Address | İnternet Adresi |
internet browser | internet tarayıcı |
Internet Control Message Protocol (ICMP) | İnternet Denetim İletisi İletişim Kuralı |
Internet Directory Services | İnternet Dizin Hizmetleri |
Internet Gateway Authentication | Internet Ağ Geçidi Kimlik Doğrulaması |
Internet Print Provider | Internet Yazdırma Sağlayıcısı |
Internet Protocol (IP ) | İnternet Protokolü |
Internet Protocol (IP) | Internet İletişim Kuralı |
Internet Protocol Address | İnternet İletişim Kuralı Adresi |
Internet Relay Chat (IRC) | İnternette Söyleşi, İnternet Aktarımlı Söyleşi, İnternet Üzerinden Söyleşi |
Internet Service Provider | Internet Hizmet Sağlayıcısı |
internetworking | ağlararası iletişim |
interoffice trunk | santrallararası gövdeyol |
interoperability | birlikte işlerlik |
interpolate, to | aradeğerlemek |
interpolation | aradeğerleme |
interpret | yorumlamak |
interpret, to | yorumlamak |
interpreter | yorumlayıcı |
interprocess | süreçler arası |
Interprocess Communication (IPC) | Süreçler Arası İletişim |
interrupt | kesmek |
interrupt (n.) | kesme (ad) |
Interrupt Affinity | Kesme Benzeşmesi |
Interrupt Dispatcher | Kesme İşlemci Zamanlaması |
interrupt handler | işkesme kotarıcısı |
Interrupt Object | Kesme Nesnesi |
interrupt priority | işkesme önceliği |
Interrupt Request (IRQ) | Kesme İsteği |
Interrupt Request Level (IRQL) | Kesme İsteği Düzeyi (Irql) |
Interrupt Service Routine (ISR) | Kesme Hizmet Yordamı |
interrupt signal | işkesme sinyali |
interrupt switch | kesme anahtarı |
interrupt, to | işkesmek |
intersection | 1) kesit; 2) kesişim, 3 arakesit |
intersection | kesişim |
intersection of sets | kümelerin kesişimi |
Intersite Messaging Service | Yöreler Arası İleti Servisi |
intersymbol interference (ISI) | simgelerarası karışma |
intersystem | sistemlerarası, dizgelerarası |
intersystem communication | sistemler arası iletişim |
interval | aralık |
interval timer | aralık zamanlayıcısı |
intervention | araya girme |
intervention required check | işlem gerektiren hata |
Intraction | etkileşim |
intraframe coding | çerçeve içi kodlama |
intrasystem | sistem içi, dizge içi |
intrasystem communication | sistem içi iletişim |
intrinsic | iç |
introduction | giriş |
Introspection | iç gözlem |
intrude | izinsiz girmek |
intruder | izinsiz giren (kişi). |
intrusion | izinsiz giriş |
invalid | geçersiz |
invalid address | geçersiz adres |
invalid assignment | geçersiz atama |
invalid character | geçersiz damga |
Invalid Path | Geçersiz Yol |
Invalid Shared Memory Range | Geçersiz Paylaşımlı Bellek Aralığı |
invariance | değişimsizlik, değişmezlik |
invariant | değişimsiz |
inventory | envanter, sayımca |
inverse | ters, evrik |
inverse of a matrix | matrisin evriği |
inverse problem | ters problem |
inversely proportional | ters orantılı |
inversion | evirme |
inversion gate | evirme geçidi |
invert | evirme |
invert, to | evirmek, tersine çevirmek |
inverter | evirgeç |
invisible | görünmeyen |
invoke | çağırmak |
invoke, to | çağırmak |
IOCTL | bk. Input/Output Control |
IP | Bkz Internet Protocol |
IP Address | IP Adresi, Internet İletişim Kuralı Adresi |
IP Gateway | IP Ağ Geçidi |
IP Router | IP Yönlendiricisi |
IP Router Manager | IP Yönlendirici Yöneticisi |
IP Security IPSec | IP Güvenliği |
IP Security Monitor | IP Güvenlik Monitörü |
IP-Address Lease | IP Adres Hakları |
IP-Level Broadcasts | IP Düzeyi Yayınlar |
IPSec | Bkz IP Security |
IRC | bk. Internet Relay Chat |
irrational number | oransız sayı |
irrecoverable | kurtarılamaz, onarılamaz |
irrecoverable error | onarılamaz hata |
irreducible | indirgenemez |
irreversibility | tersinemezlik |
irreversible | tersinemez |
ISA | bk. Industry Standart Architecture |
ISDN | THSA |
isolate | yalıtmak |
isolated | 1) yalıtık, 2) birbaşına |
isolation | 1) yalıtım; 2) birbaşınalık |
isomorphic | eşyapılı, eşbiçimli |
issue | 1) sorun, 2) basım sayısı |
issue | yayın |
issue a command | komut vermek |
issue a command, to | komut vermek |
italic | italik |
item | 1) öğe; 2) işlem maddesi |
Item Script | Öğe Betiği |
iterate | yinelemek |
iteration | dürüm, özyineleme |
iteration loop | özyineleme döngüsü |
iterative method | özyineli (dürümsel) yöntem |
iterative process | özyineli (dürümsel) süreç |
iterative processing | özyineli işleme |
iterative solution | özyineli (dürümsel) çözüm |
Birinci sözlük çalışma grubu üyeleri ve katkı verenler:
Dr. Ali Arifoğlu, Doç. Dr. H. Levent Akın, Selçuk Halıcı, Mine Halıcı, N. Kaya Kılan (Başkan), Prof. Dr. Aydın Köksal, Gülsen Kükner, Doç. Dr. Levent Mollamustafaoğlu, Doç. Dr. Kemal Oflazer, Emin Özdemir, Kerem Salman, Leyla Şensoy , İlker Tabak ,Başar Titiz, Ercan Üç, Tuncer Üney, Serdar Yakut.
İkinci sözlük çalışma grubu üyeleri ve katkı verenler:
Ali Arifoğlu (Dr.), Atilla Elçi (Doç. Dr.), Ayla Altun (BID Bşk.), Aydın Köksal (Prof. Dr.), Bülent Sankur (Prof. Dr.), Ender Ateşman(Dr.), Ersin Töreci (Prof. Dr), Hülya Küçükaras(Bil.Müh.), İlker Tabak(Bil. Müh.), N.Kaya Kılan (Terim Kolu Bşk.), Koray Özer (BİM Yöneticisi), Levent Akın (Doç. Dr.), Necdet Kesmez (BİM Yöneticisi), Selçuk Taral (Doç. Dr.), Suat Koyuncu,(Y.Müh. Yayıncı), Tuncer Ören (Prof. Dr.), Tuncer Üney(Proje Yöneticisi), Yüksel Tahran (Dr.).,
(*) Terim çalışması temel kaynakları: TBD terim Sözlüğü, Microsoft Yerelleştirme Sözlüğü, B.Sankur Elektrik, .Elektronik Terimler Sözlüğü, Linux Topluluğu Sözlüğü, B.Dayıoğlu-Güvenlik Terimleri Sözlüğü, B.Sankur Açıklamalı Sözlüğü,TDK Bilişim Terimleri Sözlüğü, N.Baykal-Bilgisayar Ağları Kitabı Sözlüğü, Ü.Yarımağan Veri Tabanı Kitabı Sözlüğü- T.Ören Terimler Sözlüğü-, A. Köksal, Bilişim Terimleri TDK ve EMO-TBD Sözlükler,A.Arifoğlu-Yazılım Mühendisliği Kitabı sözlüğü, Internet Terimleri Sözlüğü